درود💐
پارادوکس مفاهیم مکتبی و تحلیلی
مفاهیم تحلیلی یا وجوه مشابه در میان جامعه‌شناسان از اصول بنیانی در جامعه‌شناسی گرفته می‌شوند،که مبانی و پایه‌های این علم را توصیف می‌کند، درصورتی‌که مفاهیم مکتبی از سلیقه‌های نظری و مکتبی و گرایشات ایدئولوژیک و نگرش‌ها و جهان‌بینی جامعه‌شناختی یا اصول موضوعه و مفروضات مسلم یک مکتب گرفته می‌شود،و به‌ناگزیر در میان جامعه‌شناسان مختلف متفاوت است و تنها در جامعه‌شناسان مشترک در یک مکتب مشابه است.
مفاهیم مکتبی آن دسته از مفاهیم مقوله‌بندی شده‌ای هستند که نشان‌دهنده ی بخش مفروضات مسلم و اصول موضوعه ی بدیهی هم در پارادایم‌ها و هم در نظریه‌های علمی هستند و بنا بر حوزه‌های مکتبی و نظری در هر رشته،شامل خصوصیات مستقل و مجزایی خواهند بود که تفاوت نگرش‌های بنیادین میان نظریه‌پردازان در هر رشته را نشان می‌دهد...

پس مفاهیم مکتبی هم در پارادایم‌های مکتبی و هم در نظریه‌های جامعه‌شناسی بخش اصول موضوع و مفروضات مسلم را می‌سازند. ولی منظور از مفاهیم تحلیلی آن دسته از مفاهیمی هستند که فاقد گرایش‌های مکتبی بوده و در برابر نشان‌دهنده‌ی گرایش‌های عمومی رشته جامعه‌شناسی است(فصل هشتم کتاب جامعه شناسی نظری ح.ا.تنهایی).