با اعلام رسمی انتشار کرونا ویروس در ایران شیوه های مواجهه با آن شستشوی بیست ثانیه ای دست‌ها، استفاده از ماسک و دستکش یکبار مصرف، ضدعفونی کردن سطوح، موادغذایی و بسته بندی‌ها در رسانه‌ها مطرح شد. افراد زیادی این ویروس و شیوه های برخورد با آن را جدی و خودقرنطینگی پیش گرفتند و برخی نیز فقط به شستشوی دست‌ها و سطوح بسنده کردند. میزان مصرف کالاهای یاد شده در یک ماهه اخیر نگرانیها را علاوه بر شیوع ویروس متوجه بحران‌های دیگری در آینده نزدیک میسازد؛ بحران آب، محیط زیست و سلامت! طبق آمار معاون وزیر نیرو، مصرف آب در یک ماهه اخیر در استان‌های مختلف با رشدی بین ۱۳ تا ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و در تهران رکورد ۵۰ سال اخیر را شکسته است. برخی این افزایش را به خانه تکانی نسبت دادند از آنجایی که همه ساله این آیین وجود داشته است، میتوان دلیل این افزایش مصرف آب را به شیوع کرونا نسبت داد. هر فرد با هر بار شستشوی ۲۰ثانیه‌ای دست‌ها ۶لیتر آب مصرف میکند که اگر این رقم را در جمعیت ایران و تعداد دفعات شستشو در روز و ماه ضرب کنیم و شستشوی بیش از حد سطوح و بسته بندی‌ها را به آن اضافه کنیم رقم بسیار قابل توجهی خواهد شد. با توجه به وجود کویید۱۹ تا چند ماه آینده خطر بزرگتری به نام کم آبی ایران را تهدید جدی میکند که از امروز باید جلوی آن را گرفت. به نقل از تعاریف جامعه‌شناسی مصرف میتوان گفت "مصرف بیش از حد کالاها که منجر به دور ریختن هرچه بیشتر گردد مصرف‌گراییست و میتواند شامل کالاهایی از نوع ضروری تا منزلتی، تجملی و برند را نیز شامل شود" و همچنین "مصرف نانمادی، مصرفی است که بدون تفسیر از موقعیت و در نظرگرفتن نتایج کنش و احتساب عملیاتی صورت میگیرد" (از کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار نوشته تنهایی و حسینی‌فر، ۱۳۹۷). بر این اساس درست است که شستشوی۲۰ ثانیه ای دست ها و مصرف شوینده ها و مواد ضدعفونی در این دوره زمانی ضروری و از نیازهای اولیه است اما مصرف بیش از حد و افراطی آن اثرات مخربی میتواند داشته باشد که باید در نظر گرفته شود. علاوه بر مصرفگرایی در زمینه آب میتوان به مصرف بیش از حد شوینده‌ها، مواد ضدعفونی کننده شیمیایی و دستکش‌های یکبار مصرف غیرقابل بازیافت و دور ریختن کیسه‌های پلاستیکی خرید و اثرات مخرب آن بر طبیعت(محیط زیست) و چرخه اثرات آن بر زندگی مردم اشاره کرد. اگر علاوه بر مصرف خانگی محصولات غیرسبز، افزایش مصرف کالاهای پلاستیکی و عفونی بیمارستانی را به این فرایند اضافه کنیم باید در چند سال آینده منتظر پیامدهای محیط زیستی ناشی از کرونا در ایران باشیم. اقدامات پیشنهادی: ۱_ در طول مدت شستشوی ۲۰ ثانیه ای دست‌ها، شیر آب را بسته نگه داشت و با صابون و دست مرطوب ۲۰ ثانیه شستشو را انجام داد و بعد آبکشی کرد. ۲_ شستشوی بیست ثانیه ای اصولی طبق نظر پزشکان کافیست بیش از آن وسواس و مصرفگرایی است. ۳_ از شستشوی بیش از حد سطوح پرهیز کرد. سطوحی که در معرض انتقال ویروس نیستند نیازی به شستشوی مداوم ندارند. ۴_ با خودقرنطینگی و در معرض ویروس نبودن، نیاز به شستشوی مدام دست‌ها و سطوح و استفاده از دستکش و شوینده پایین می‌آید. ۵_ پوشیدن چندین لایه دستکش یکبار مصرف روی هم چیزی جز مصرف گرایی نیست. همچنین افرادی که در معرض ویروس نیستند نیازی به استفاده دستکش ندارند. ۶_ نگرفتن کیسه‌های خرید نایلونی و استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای با توجه به ماندگاری کمتر ویروس روی پارچه و همچنین مراقبت از طبیعت. ۶_مصرف محصولات سبز و سازگار با محیط زیست. علاوه بر رعایت اصول خودمراقبتی، مراقبت طبیعت و محیط زیستمان نیز باشیم تا با گذر از این بحران با بحران آب و محیط زیست ناسالم مواجه نشویم. این پیشنهادات را برای زندگی در طبیعت، زمین و جامعه سالم نشر دهید.
با اعلام رسمی انتشار کرونا ویروس در ایران شیوه های مواجهه با آن شستشوی بیست ثانیه ای دست‌ها، استفاده از ماسک و دستکش یکبار مصرف، ضدعفونی کردن سطوح، موادغذایی و بسته بندی‌ها در رسانه‌ها مطرح شد. افراد زیادی این ویروس و شیوه های برخورد با آن را جدی و خودقرنطینگی پیش گرفتند و برخی نیز فقط به شستشوی دست‌ها و سطوح بسنده کردند. میزان مصرف کالاهای یاد شده در یک ماهه اخیر نگرانیها را علاوه بر شیوع ویروس متوجه بحران‌های دیگری در آینده نزدیک میسازد؛ بحران آب، محیط زیست و سلامت! طبق آمار معاون وزیر نیرو، مصرف آب در یک ماهه اخیر در استان‌های مختلف با رشدی بین ۱۳ تا ۴۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و در تهران رکورد ۵۰ سال اخیر را شکسته است. برخی این افزایش را به خانه تکانی نسبت دادند از آنجایی که همه ساله این آیین وجود داشته است، میتوان دلیل این افزایش مصرف آب را به شیوع کرونا نسبت داد. هر فرد با هر بار شستشوی ۲۰ثانیه‌ای دست‌ها ۶لیتر آب مصرف میکند که اگر این رقم را در جمعیت ایران و تعداد دفعات شستشو در روز و ماه ضرب کنیم و شستشوی بیش از حد سطوح و بسته بندی‌ها را به آن اضافه کنیم رقم بسیار قابل توجهی خواهد شد. با توجه به وجود کویید۱۹ تا چند ماه آینده خطر بزرگتری به نام کم آبی ایران را تهدید جدی میکند که از امروز باید جلوی آن را گرفت. به نقل از تعاریف جامعه‌شناسی مصرف میتوان گفت "مصرف بیش از حد کالاها که منجر به دور ریختن هرچه بیشتر گردد مصرف‌گراییست و میتواند شامل کالاهایی از نوع ضروری تا منزلتی، تجملی و برند را نیز شامل شود" و همچنین "مصرف نانمادی، مصرفی است که بدون تفسیر از موقعیت و در نظرگرفتن نتایج کنش و احتساب عملیاتی صورت میگیرد" (از کتاب جامعه شناسی مصرف و بازار نوشته تنهایی و حسینی‌فر، ۱۳۹۷). بر این اساس درست است که شستشوی۲۰ ثانیه ای دست ها و مصرف شوینده ها و مواد ضدعفونی در این دوره زمانی ضروری و از نیازهای اولیه است اما مصرف بیش از حد و افراطی آن اثرات مخربی میتواند داشته باشد که باید در نظر گرفته شود. علاوه بر مصرفگرایی در زمینه آب میتوان به مصرف بیش از حد شوینده‌ها، مواد ضدعفونی کننده شیمیایی و دستکش‌های یکبار مصرف غیرقابل بازیافت و دور ریختن کیسه‌های پلاستیکی خرید و اثرات مخرب آن بر طبیعت(محیط زیست) و چرخه اثرات آن بر زندگی مردم اشاره کرد. اگر علاوه بر مصرف خانگی محصولات غیرسبز، افزایش مصرف کالاهای پلاستیکی و عفونی بیمارستانی را به این فرایند اضافه کنیم باید در چند سال آینده منتظر پیامدهای محیط زیستی ناشی از کرونا در ایران باشیم. اقدامات پیشنهادی: ۱_ در طول مدت شستشوی ۲۰ ثانیه ای دست‌ها، شیر آب را بسته نگه داشت و با صابون و دست مرطوب ۲۰ ثانیه شستشو را انجام داد و بعد آبکشی کرد. ۲_ شستشوی بیست ثانیه ای اصولی طبق نظر پزشکان کافیست بیش از آن وسواس و مصرفگرایی است. ۳_ از شستشوی بیش از حد سطوح پرهیز کرد. سطوحی که در معرض انتقال ویروس نیستند نیازی به شستشوی مداوم ندارند. ۴_ با خودقرنطینگی و در معرض ویروس نبودن، نیاز به شستشوی مدام دست‌ها و سطوح و استفاده از دستکش و شوینده پایین می‌آید. ۵_ پوشیدن چندین لایه دستکش یکبار مصرف روی هم چیزی جز مصرف گرایی نیست. همچنین افرادی که در معرض ویروس نیستند نیازی به استفاده دستکش ندارند. ۶_ نگرفتن کیسه‌های خرید نایلونی و استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای با توجه به ماندگاری کمتر ویروس روی پارچه و همچنین مراقبت از طبیعت. ۶_مصرف محصولات سبز و سازگار با محیط زیست. علاوه بر رعایت اصول خودمراقبتی، مراقبت طبیعت و محیط زیستمان نیز باشیم تا با گذر از این بحران با بحران آب و محیط زیست ناسالم مواجه نشویم. این پیشنهادات را برای زندگی در طبیعت، زمین و جامعه سالم نشر دهید.
✍مریم السادات حسینی فر